10 truyện ngắn viễn tưởng hay nên đọc

10 truyện ngắn viễn tưởng hay nên đọc

Dạo gần đây, rất nhiều truyện ngắn viễn tưởng được chuyển thể thành phim, chẳng hạn như All You Zombies (chuyển thể thành Predestination), Steel (chuyển thể thành Real Steel), Story of Your Life (chuyển thể thành Arrival)‎,… Lý do là bởi truyện ngắn gọn hơn, không có quá nhiều chi tiết như tiểu thuyết, giúp việc chuyển thể được diễn ra nhẹ nhàng.

Không chỉ thích hợp với việc chuyển thể, truyện ngắn còn là những tác phẩm viễn tưởng rất dễ đọc nhờ độ súc tích của nó. Dưới đây sẽ là 10 tác phẩm truyện ngắn Sci Fi hay nhất mà bạn nên đọc.

1) "The Last Question” - Isaac Asimov

Đây là một trong những tác phẩm với ý tưởng mang tầm vĩ mô nhất, đồng thời thấm đượm một nỗi buồn sâu sắc. Truyện lấy bối cảnh năm 2061, khi con người đã tạo ra một siêu máy tính có tên Multivac, và quyết định hỏi nó xem làm thế nào để tổng lượng entropy (khả năng hệ thống có thể rơi vào trạng thái lộn xộn) trong vũ trụ có thể được giảm xuống. Đây là một câu hỏi khá học búa, và cái máy tính phải mất một thời gian rất lâu mới đưa ra được câu trả lời thỏa đáng.

2) "The Girl Who Was Plugged In" - James Tiptree, Jr.

Cùng với tác phẩm The Machine Stops của E.M. Forster và một số câu chuyện của Philip K. Dick, The Girl Who Was Plugged In mang tính tiên đoán rất cao — thậm chí nếu đem tác phẩm này ra dựng thành một tập của series phim ngắn Sci Fi Black Mirror thì cũng rất hợp lý. Truyện lấy bối cảnh tương lai gần, trong đó có các tập đoàn sở hữu những người nổi tiếng, và những người nổi tiếng ấy sẽ đi mua và sử dụng các sản phẩm của công ty. Một trong những người làm nghề ấy là Delphi, một cô gái tuổi teen hết sức xinh đẹp, nhưng não không còn hoạt động nữa, và cô được điều khiển bởi một cô gái khác, một cô gái bị bệnh hủy hoại cơ thể.

3) "The Janitor on Mars” - Martin Amis

Trong tác phẩm này, trên Sao Hỏa có một con rôbốt, nhưng nó được lập trình để không giữ kín danh tính của bản thân cho đến khi bầu khí quyển trên hành tinh của chúng ta đã thay đổi nhiều đến mức loài người sắp sửa đi đến chỗ diệt vong. Điều ấy xảy ra vào năm 2049, và khi con rôbốt tự xưng là "người lao công" ấy lộ diện, cả thế giới được một phen rúng động. Con rôbốt kể lại lịch sử ba tỉ năm của một nền văn minh trên Sao Hỏa, và lý do nền văn minh ấy đột ngột bị diệt vong. Trong khi ấy, trên Trái Đất, có một cậu bé tên Timmy bị xâm hại tình dục một cách tàn bạo đến mức cậu bé phải vào trong trạm y tế — và người lao công ở trường nghi ngờ hiệu trưởng chính là thủ phạm. Sự tương phản giữa môtíp "ngày tận thế" vĩ mô và một câu chuyện mang tính cá nhân trong truyện được thể hiện một cách hết sức xuất sắc.

4) "Message in a Bottle" - Nalo Hopkinson

Câu chuyện này hơi khó giới thiệu mà không làm lộ cốt. Về cơ bản, truyện xoay quanh một cô bé kỳ lạ, không giống như vẻ bề ngoài. Ngoài ra còn có Kamla, thực chất không phải là một đứa trẻ: Cô là một người đến từ tương lai, quay trở về quá khứ để tìm kiếm một thứ gì đó. Tương tác giữa nhân vật chính và vị du khách khác thường này vừa thú vị mà lại vừa kịch tính, và truyện có một điều bất ngờ hết sức đặc biệt, khiến cho ta phải suy nghĩ lại về vị thế của con người trên thế giới này.

5) "The Seventh Voyage" - Stanislaw Lem

Tiện nói đến du hành thời gian, chúng ta có tác phẩm The Seventh Voyage của Stanislaw Lem. Trong câu chuyện này, Ijon Tichy đang đi trong một vùng vũ trụ khác thường thì đột nhiên bánh lái tàu bị tổn hại. Nhưng đó không phải là vấn đề chính của anh — anh bị lọt vào một vùng biến dạng thời gian nào đó, và chẳng bao lâu sau phi thuyền đầy nhóc các phiên bản Ijon Tichy khác nhau đến từ quá khứ và tương lai. Liệu anh sẽ xoay xở thế nào khi xung quanh có rất nhiều phiên bản của mình như vậy?

6) "There Will Come Soft Rains” - Ray Bradbury

Chọn ra một tác phẩm duy nhất của Bradbury để đưa vào danh sách này là một việc rất khó khăn — căn bản bởi vì tất cả các truyện của ông đều hay cả. Sau một hồi đắn đo, bọn mình quyết định chọn truyện này. Tác phẩm kể về một ngôi nhà thông minh, vẫn tiếp tục vận hành sau khi tất cả chủ nhân loài người của mình đều đã chết cả. Cũng như nhiều câu chuyện viết trong giai đoạn hậu Chiến tranh Thế giới II khác, truyện xoay quanh thảm họa hủy diệt hạt nhân, đồng thời còn bàn về chuyện công nghệ của chúng ta có thể sẽ sống lâu hơn chúng ta.

7) "Evil Robot Monkey” - Mary Robinette Kowal

Đây là một câu chuyện khá đơn giản, nhưng lại chứa đựng những ý tưởng rất đáng suy ngẫm, đồng thời còn hết sức xúc động. Sly là một chú khỉ, nhờ được cấy máy vào trong cơ thể mà đã trở nên thông minh chẳng kém gì con người. Nhưng điều đó không có nghĩa là nó không còn là khỉ nữa. Khi đến cuối truyện, trừ khi bạn là người có một trái tim băng giá, chắc chắn bạn sẽ thấy hết sức thương cảm cho Sly, một nhân vật bị đẩy vào trong hoàn cảnh bi kịch, không thể làm gì để có thể thoát ra khỏi hoàn cảnh ấy, nhưng lại đủ thông minh để hiểu tình thế của mình.

8) "That Only A Mother“ - Judith Merril

Về cơ bản, truyện kể về một bà mẹ và đứa con đột biến của mình. Mặc dù mới chỉ một vài tháng tuổi, đứa bé đã có thể nói được những đoạn hoàn chỉnh và hát rất hay. Và mới đầu, ta sẽ thấy đây là một điều rất tuyệt vời, đặc biệt khi cô bé chưa biết chừng đã có thể bị đột biến theo kiểu khá, tồi tệ hơn hẳn. Tuy nhiên, trong quá trình người mẹ thư từ với Hank, anh chồng hiện đang phải phục vụ ngoài tiền tuyến Thế Chiến III, chúng ta lại phải nghĩ khác. Các bức thư cô gửi cho Hank đều rất văn hoa và vui vẻ, nhưng các bức điện tín cụt ngủn của Hank thì lại khiến cho ta phải e sợ điều gì sẽ xảy ra khi Hank về nhà và gặp cô con gái thiên tài của mình.

9) "Escape From Spiderhead” - George Saunders

Đây là một câu chuyện vừa có nét kinh dị, vừa mang tính châm biếm. Nhân vật chính là một đối tượng thí nghiệm trong một cơ sở đặc biệt, nơi người ta sử dụng các thứ thuốc quái lạ để kiểm soát trí óc và tình cảm của anh ta — và bắt đầu từ đó ta có những cảnh sex khá… khó nói. Nhưng đó chưa phải là tất cả. Trong truyện có rất nhiều đoạn cảnh báo về một thế giới dystopia, nơi các tập đoàn và các nhà khoa học đã phát điên, tìm cách điều khiển con người. Đồng thời, truyện còn khiến ta phải suy ngẫm về bản chất của mình. Chưa kể còn rất nhiều đoạn đọc mà sởn hết cả gai ốc lên.

10) "The Lifecycle of Software Objects" - Ted Chiang

Chiang là một nhà văn chuyên viết truyện ngắn. Ông gần như chưa viết một cuốn tiểu thuyết nào. Ấy nhưng các truyện ngắn của Chiang chứa đựng nhiều yếu tố hết sức tài tình, chẳng kém cạnh gì một tác phẩm tiểu thuyết dài cả. Tác phẩm này kể về các sinh vật kỹ thuật số, được "nuôi nấng" bởi một cộng đồng các lập trình viên và những người đam mê. Thông qua truyện, Chiang đưa ra những câu hỏi sâu sắc về bản chất của ý thức và sự ngây thơ, đồng thời đưa người đọc đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, không ngừng khiến cho bạn phải thấy bất ngờ.

---

---